Nie tak dawno temu zakochaliśmy się w ziemniaku. Urzekła nas jego historyczna, zmieniająca świat rola (bez ziemniaka nie byłoby tu dziś ani Ciebie, ani mnie), a także jego ukryte kulinarne piękno.

Pierwsze ziemniaki zostały przywiezione do Europy z Ameryki Południowej przez żeglarzy w drugiej połowie XVI wieku. Pięćdziesiąt lat później, podczas wojny trzydziestoletniej, ziemniak wkrada się na nasze terytoria i jest niesiony w saszetce przez brandenburskiego żołnierza. Ziemniak nazywa się też przeróżnymi innymi słowami: pyrka, grula, ziemniaczysko, kartofel, bulwa ziemniaczana, ziemniaczek, pyra, kartofelek, kartoflisko, ... 

Wciąż powinniśmy myśleć o ziemniaku jako o egzotycznej potrawie, a ziemniak i oliwa z oliwek to tak naprawdę przykład bardzo udanego połączenia dwóch bardzo różnych światów, które dopiero niedawno zbliżyły się do siebie pod względem historycznym. Jest to jednak niezwykle udane połączenie.

Pieczony ziemniak z oliwą z oliwek

Pieczone ziemniaki z oliwą z oliwek to istota najbardziej elementarnej kuchni hiszpańskiej. Tradycyjnie jest to przepis z Alicante, gdzie to proste danie pomagało nakarmić ludzi w krytycznych okresach między zbiorami. 

Składniki:

Duży ziemniak przekrojony na pół wzdłuż

Łyżka oliwy z oliwek

Sól (pieprz)

Przepis: 

1. Rozgrzej piekarnik do 200°C.

2. Umyj i osusz ziemniak.

3. Przekrój ziemniaka wzdłuż na 2 połówki i na powierzchni każdej z nich zrób kilka nacięć o głębokości około 1 cm, tworząc kratkę.

4. Dopraw do smaku solą i oliwą z oliwek.

5. Posmaruj formę do pieczenia oliwą z oliwek i piecz przez 20 - 30 minut w zależności od wielkości ziemniaka. Ziemniak powinien być miękki po przekłuciu i jednocześnie zarumieniony. 

Kolejne opcje:

Pieczony ziemniak z oliwą z oliwek to tradycyjnie proste samodzielne danie. Obecnie jednak częściej stosuje się go jako dodatek do pieczeni jagnięcej lub wieprzowej.    

Można go również podawać jako tapa z czosnkowym majonezem alioli lub natrzeć mieszanką z oliwy z oliwek, drobno posiekanych liści pietruszki i startego czosnku.

Pieczone plasterki ziemniaków z oliwą, pietruszką i czosnkiem

Ziemniaki w tym przepisie łączą się z czosnkiem, pietruszką i oliwą z oliwek. Chrupiące ziemniaki z pieczonym czosnkiem są doskonałym dodatkiem do pieczonej ryby, którą dodaje się do piekarnika po 10 minutach i smaruje tą samą mieszanką oliwy z oliwek, czosnku i pietruszki.

Składniki:

500g ziemniaków - obranych i pokrojonych w plasterki o grubości 0,5 cm

1 dcl oliwy z oliwek

2 ząbki drobno posiekanego czosnku

2 łyżki stołowe posiekanych liści pietruszki

sól, pieprz

Przepis 

1. Rozgrzej piekarnik do 230°C.

2. Wymieszaj oliwę z oliwek, czosnek i pietruszkę.

3. W naczyniu do zapiekania wymieszaj równomiernie plasterki ziemniaków, sól i mieszankę oliwy z oliwek z czosnkiem i pietruszką.

4. Piecz przez 10 minut, wyjmij, odwróć plastry i wróć do pieczenia na kolejne 5 minut. Ziemniaki powinny być ładnie chrupiące na brzegach i zarumienione.

Smażone ziemniaki “en adobillo” 

Ten przepis z Malagi reprezentuje kolejną wariację na temat genialnego wynalazku " ubogiej" kuchni ludowej. Wykorzystuje najbardziej podstawowe składniki, ziemniaki, czosnek, stary chleb i zamienia je w zaskakująco smaczny, sycący i zdrowy posiłek. 

Składniki:

500g ziemniaków - obranych i pokrojonych w plasterki o grubości 1 cm

1 dcl oliwy z oliwek

1 łyżeczka octu winnego

3 ząbki czosnku

1 łyżeczka słodkiej papryki (ewentualnie jeszcze 1 łyżeczka kminu rzymskiego)

1/2 łyżeczka czarnego pieprzu

2 kromki starego białego chleba namoczone w 1 dcl wody (i wyciśnięte)

sól

Przepis:

1. Rozgrzej olej na patelni na średnim ogniu. W pojedynczej warstwie usmaż solone ziemniaki przez 10 minut z jednej strony i 5 minut z drugiej. Pilnuj, by nie nabrały zbyt szybko koloru - w razie potrzeby zmniejsz ogień. Na ostatnie dwie minuty dodaj 3 obrane ząbki czosnku i smaż ze wszystkich stron na jasnobrązowy kolor. Wyjmij ziemniaki i odsącz je z nadmiaru tłuszczu.

2. W moździerzu z mieszanki chleba, czosnku i pieprzu przygotuj delikatną papkę.

3. Z patelni usuń większość oleju, postaw ją na małym ogniu, dodaj mieloną paprykę (i ewentualnie kminek), rozpuść w pozostałym oleju (uważaj, żeby nie przypalić papryki). Dodaj ziemniaki, papkę z moździerza, 3 łyżki wody, wszystko dokładnie wymieszaj, w razie potrzeby dopraw solą i poczekaj aż płyn odparuje. Zdejmij z ognia i wmieszaj łyżeczkę octu winnego.